ماکت کعبه به وسیله معرق چوب برای نخستین بار توسط یک هنرمند قمی ساخته شد.
سازنده ماکت کعبه به وسیله معرق چوب در گفتگو با خبرنگار ما، با بیان اینکه این ماکت یک دهم اندازه واقعی کعبه است گفت: این کار همیشه با وضو یا دستکش انجام شده و سعی شده حتی میلیمترها دقیق و یک دهم اندازه واقعی کعبه باشد.
فاطمه محمدی ادامه داد: ابتدا چون مشابه این کار در بازار وجود نداشت، کار تحقیقی انجام شد که جمع آوری سی دی، عکس‌ها، پوسترها، مجله‌ها، بروشورها، استفاده از سایت‌های مختلف فارسی و عربی، سایت و اداره حج و زیارت قم، موسسه فرهنگی زائر، مرکز تحقیقات حج و زیارت، نشر مشعر، استفاده از کتاب‌ها، دفتر مراجع عظام و روحانیون کاروان ها برای پرسیدن آیات قرآنی روی کعبه ، رفتن به دفاتر زیارتی در شهر برای دیدن انواع ماکت ها و فروشگاه های از جمله اقدامات تحقیقی بوده است.
وی ابراز داشت: گرفتن کپی، چسباندن چسب کاغذی روی چوب و چسباندن طرح روی آن با چسب، سوراخ کاری، برش با اره مویی و درآوردن آیه‌ها و اذکار، جدا کردن چسب از چوب، سنباده زدن و پاک کردن با پارچه، سیلر و تینر، دوباره سنباده زدن و پاک کردن با پارچه، پاشیدن اسپری کیلر روی آن، چسباندن آیات و اعراب‌ها با انبرباریک روی مخمل و وصل به جامه با سوزن ته گرد، دوخت جامه و آویز پرده نیز از جمله اقدامات بوده است.
وی در ادامه با اشاره به اهداف ساخت این ماکت بیان کرد: هدف از ساخت این ماکت، ایجاد اثری ماندگار و دینی و مذهبی که نمونه مشابه آن در بازار کاری نباشد که بتوان آن را به موزه آستان قدس رضوی تقدیم کرد.
سازنده این ماکت در ادامه با اشاره به اینکه طرح های غیر مذهبی به وفور در بازار مشاهده می شود، گفت: طرح هایی که اسلامی و جدید باشد در بازار کم است و کار باید ارزش معنوی داشته باشد و هنرمند هر کاری را انجام ندهند.
نگاه به کارهای مذهبی هم عبادت است
وی ادامه داد: هنرمندان باید مد نظر داشت باشند که نگاه به کارهای مذهبی هم عبادت است و کارهای بیهوده انجام ندهند.
محمدی در ادامه به ابعاد ماکت ساخته شده اشاره کرد و بیان کرد: ارتفاع کعبه 15 متر است که در این اثر 150 سانتی متر شده و عبارتی این طرح در اندازه یک دهم اندازه واقعی ساخته شده است.
وی ادامه داد: بدنه این ماکت با ام دی اف هفت میلیمتر که قابل باز و بسته شدن با پیچ و مهره در پنج تیکه ساخته شده است.
وی با اشاره به اینکه بنای کعبه از سنگ‌های سیاه و سختی ساخته شده که با کنار زدن پرده از روی آن، آشکار است بیان کرد: در این ماکت از برچسب مشکی و رنگ چوب استفاده شده و سقف آن نیز مانند ساختمان اصلی برچسب سفید زده شده است.
محمدی اضافه کرد: جنس پوشش ظاهری جامه کعبه از حریر مشکی طبیعی و خالص و پرده داخلی غیر سیاه است و در این کار مخمل مشکی و پارچه تیترون سفید استفاده شده است.
وی در ادامه ابراز داشت: طول دیوارها طول دیوار اول (پرده) رکن عراقی تا حجر الاسود 11 متر و 68 سانت است که در این ماکت یک متر و 16 سانتی متر و هشت میل است.
سازنده این ماکت در ادامه افزود: طول دیوار دوم (حجر اسماعیل) رکن شامی تا عراقی 9 متر و 90 سانتی متر است که در این ماکت 99 سانت است و طول دیوار سوم رکن شامی تا یمانی 12 متر و چهار سانت است که در این ماکت یک متر و 20 سانت و چهار میل است.
وی درباره مشخصات دیوار چهارم نیز گفت: طول دیوار چهارم رکن یمانی تا حجر الاسود 10 متر و 18 سانت است که در این کار یک متر و یک سانت و هشت میل است و عرض آیه های دور کعبه 95 سانت که در این ماکت 9 سانت و نیم است.
وی درباره آیات نوشته شده بر روی این ماکت گفت: چسباندن آیه ها روی مخمل پرس شده روی نمد برای محکم شدن زیر کار در نظر گرفته شده است.
سازنده این ماکت در ادامه درباره اعراب گذاری آیات ابراز داشت: اعراب ها آیات دور کعبه دارای سه هزار و 85 اعراب در 30 نوع کسره، فتحه، ضمیمه، ساکن و اعراب های تزئینی است که دو هزار و 416 اعراب آن در این کار آورده شده است و همچنین پرده کعبه نیز دارای دو هزار و 140 اعراب است که یک هزار و 58 اعراب در این کار در آورده شده است.
وی ادامه داد: از مجموع پنج هزار و 225 اعراب ، سه هزار و 474 اعراب در آورده شده که سایر اعراب ها به دلیل شلوغی و دیده نشدن آیه ها و برخی به حدی در اندازه یک دهم کوچک شده بودند که در تصویر واضح نبود در طرح کار نشده است و پرده به ارتفاع 6 متر و 50 سانت و عرض سه متر و 50 سانت است که در این کار ارتفاع 65 و عرض آن 35 سانتی متر است.
وی افزود: روی پرده با " سوره حمد " ، " آیت الکرسی" ، " یا الله " ، " الله حسنی " و دور کمربند کعبه با اذکاری از قبیل " یا حی و یا قیوم " ، " یا ارحم الراحمین " ،" الحمد الله رب العالمین " و " سوره توحید " تزیین شده است.
وی درادامه به توضیحاتی پیرامون ساخت درب کعبه پرداخت و عنوان کرد: طول درب کعبه سه متر و 10سانت و عرض آن یک متر و 90 سانت است که در این کار حدود 31 سانت است.
وی درباره ساخت ناودان طلا گفت: ناودان طلا ، به طول یک متر و 95 سانت و ارتفاع 23 سانت و دهانه 26 سانت در بالای حجر اسماعیل و بر روی بام کعبه است که در این کار 19 سانت و نیم و ارتفاع دو سانت و سه میل و دهانه دو سانت و شش میل با چوبی تقریبا هم رنگ آن است و روی ناودان لفظ جلاله " یا الله " است.
وی ادامه داد: آثار شکافته شدن دیوار هنگام وارد شدن فاطمه بنت اسد مادر امام علی(ع) به کعبه نیز که بارها با سرب پرکرده‌اند ولی سرب‌ها باز شدند در این ماکت در رکن یمانی مشخص است.
وی به ساخت حجر الاسود اشاره کرد و گفت: حجر الاسود، سنگ سیاه بیضی شکل حدود 50 سانتیمتر در ارتفاع یک و نیم متری زمین در است که در این کار هم ابعاد به طور دقیق با چوب درآمده و دو طرف پارچه کعبه به صورت نیم دایره در این محل دوخته شده است و حلقه دور حجر الاسود و سنگ نیز از چوب است.
وی به مقام ابراهیمی طرح اشاره و عنوان کرد: مقام ابراهیم سنگی که جای پاهای حضرت روی آن مانده است داخل مقصورهاى از شیشه قرار گرفته و بالاى آن قبهاى کوچک است و هلالى بر فراز آن نصب شده است.مقام در ضلع شرقى کعبه ، تقریباً مقابل در کعبه مستقر است و در این ماکت هم مانند آن ساخته شده و پنجره های مقام نیز از نوع مشبک چوب است.
وی ادامه داد: حجر اسماعیل نیز نیم دایره ای سفید رنگ به ارتفاع یک متر و30 سانت و طول 10 متر که در این کار به ارتفاع 13 سانت به طول یک متر است و سه چراغی که روی حجر اسماعیل است به همان شکل و ابعاد ساخته شده و لامپ درون آن روشن می شود و درست کردن آدمک با لباس احرام که به اندازه یک دهم یک مردم با قد 170 سانت می باشد.
این هنرمند قمی که نزدیک به 9 سال است که در رشته‌های معرق چوب، روکش، مشبک، کارهای حجمی و ساقه گندم فعالیت می‌کند 187 اثر شامل 77 تابلو و وسایل کاربردی از قبیل دو میز ناهارخوری 6 نفره، میز غذابر دو طبقه، دو جلومبلی و صندوق هر یک در 401 قطعه معرق گل و مرغ، هشت عسلی در 351 قطعه معرق، میز کنسول، دو پاتختی، میز قرآن، آیینه و ساعت معرق، جای قند، شکر و چای و جای چاقو، قاشق و چنگال به صورت سامسونتی و کاردستی‌های کاربری از قبیل لوستر، چراغ مطالعه، شب خواب، شکلات خوری و جعبه دستمال کاغذی و سطل زباله و کارهای تزیینی مانند کشتی، هواپیما، چرخ و فلک، انواع ماشین و کالاسکه را ساخته است.
تکنیک رنگ طبیعی و مصنوعی در معرق ساقه گندم و روکش و استفاده از انواع نگین، سنگ و صدف طبیعی در چوب نیز از تکنیک‌های ابتکاری این هنرمند است.
سازنده ماکت کعبه به وسیله معرق چوب در گفتگو با خبرنگار ما، با بیان اینکه این ماکت یک دهم اندازه واقعی کعبه است گفت: این کار همیشه با وضو یا دستکش انجام شده و سعی شده حتی میلیمترها دقیق و یک دهم اندازه واقعی کعبه باشد.
فاطمه محمدی ادامه داد: ابتدا چون مشابه این کار در بازار وجود نداشت، کار تحقیقی انجام شد که جمع آوری سی دی، عکس‌ها، پوسترها، مجله‌ها، بروشورها، استفاده از سایت‌های مختلف فارسی و عربی، سایت و اداره حج و زیارت قم، موسسه فرهنگی زائر، مرکز تحقیقات حج و زیارت، نشر مشعر، استفاده از کتاب‌ها، دفتر مراجع عظام و روحانیون کاروان ها برای پرسیدن آیات قرآنی روی کعبه ، رفتن به دفاتر زیارتی در شهر برای دیدن انواع ماکت ها و فروشگاه های از جمله اقدامات تحقیقی بوده است.
وی ابراز داشت: گرفتن کپی، چسباندن چسب کاغذی روی چوب و چسباندن طرح روی آن با چسب، سوراخ کاری، برش با اره مویی و درآوردن آیه‌ها و اذکار، جدا کردن چسب از چوب، سنباده زدن و پاک کردن با پارچه، سیلر و تینر، دوباره سنباده زدن و پاک کردن با پارچه، پاشیدن اسپری کیلر روی آن، چسباندن آیات و اعراب‌ها با انبرباریک روی مخمل و وصل به جامه با سوزن ته گرد، دوخت جامه و آویز پرده نیز از جمله اقدامات بوده است.
وی در ادامه با اشاره به اهداف ساخت این ماکت بیان کرد: هدف از ساخت این ماکت، ایجاد اثری ماندگار و دینی و مذهبی که نمونه مشابه آن در بازار کاری نباشد که بتوان آن را به موزه آستان قدس رضوی تقدیم کرد.
سازنده این ماکت در ادامه با اشاره به اینکه طرح های غیر مذهبی به وفور در بازار مشاهده می شود، گفت: طرح هایی که اسلامی و جدید باشد در بازار کم است و کار باید ارزش معنوی داشته باشد و هنرمند هر کاری را انجام ندهند.
نگاه به کارهای مذهبی هم عبادت است
وی ادامه داد: هنرمندان باید مد نظر داشت باشند که نگاه به کارهای مذهبی هم عبادت است و کارهای بیهوده انجام ندهند.
محمدی در ادامه به ابعاد ماکت ساخته شده اشاره کرد و بیان کرد: ارتفاع کعبه 15 متر است که در این اثر 150 سانتی متر شده و عبارتی این طرح در اندازه یک دهم اندازه واقعی ساخته شده است.
وی ادامه داد: بدنه این ماکت با ام دی اف هفت میلیمتر که قابل باز و بسته شدن با پیچ و مهره در پنج تیکه ساخته شده است.
وی با اشاره به اینکه بنای کعبه از سنگ‌های سیاه و سختی ساخته شده که با کنار زدن پرده از روی آن، آشکار است بیان کرد: در این ماکت از برچسب مشکی و رنگ چوب استفاده شده و سقف آن نیز مانند ساختمان اصلی برچسب سفید زده شده است.
محمدی اضافه کرد: جنس پوشش ظاهری جامه کعبه از حریر مشکی طبیعی و خالص و پرده داخلی غیر سیاه است و در این کار مخمل مشکی و پارچه تیترون سفید استفاده شده است.
وی در ادامه ابراز داشت: طول دیوارها طول دیوار اول (پرده) رکن عراقی تا حجر الاسود 11 متر و 68 سانت است که در این ماکت یک متر و 16 سانتی متر و هشت میل است.
سازنده این ماکت در ادامه افزود: طول دیوار دوم (حجر اسماعیل) رکن شامی تا عراقی 9 متر و 90 سانتی متر است که در این ماکت 99 سانت است و طول دیوار سوم رکن شامی تا یمانی 12 متر و چهار سانت است که در این ماکت یک متر و 20 سانت و چهار میل است.
وی درباره مشخصات دیوار چهارم نیز گفت: طول دیوار چهارم رکن یمانی تا حجر الاسود 10 متر و 18 سانت است که در این کار یک متر و یک سانت و هشت میل است و عرض آیه های دور کعبه 95 سانت که در این ماکت 9 سانت و نیم است.
وی درباره آیات نوشته شده بر روی این ماکت گفت: چسباندن آیه ها روی مخمل پرس شده روی نمد برای محکم شدن زیر کار در نظر گرفته شده است.
سازنده این ماکت در ادامه درباره اعراب گذاری آیات ابراز داشت: اعراب ها آیات دور کعبه دارای سه هزار و 85 اعراب در 30 نوع کسره، فتحه، ضمیمه، ساکن و اعراب های تزئینی است که دو هزار و 416 اعراب آن در این کار آورده شده است و همچنین پرده کعبه نیز دارای دو هزار و 140 اعراب است که یک هزار و 58 اعراب در این کار در آورده شده است.
وی ادامه داد: از مجموع پنج هزار و 225 اعراب ، سه هزار و 474 اعراب در آورده شده که سایر اعراب ها به دلیل شلوغی و دیده نشدن آیه ها و برخی به حدی در اندازه یک دهم کوچک شده بودند که در تصویر واضح نبود در طرح کار نشده است و پرده به ارتفاع 6 متر و 50 سانت و عرض سه متر و 50 سانت است که در این کار ارتفاع 65 و عرض آن 35 سانتی متر است.
وی افزود: روی پرده با " سوره حمد " ، " آیت الکرسی" ، " یا الله " ، " الله حسنی " و دور کمربند کعبه با اذکاری از قبیل " یا حی و یا قیوم " ، " یا ارحم الراحمین " ،" الحمد الله رب العالمین " و " سوره توحید " تزیین شده است.
وی درادامه به توضیحاتی پیرامون ساخت درب کعبه پرداخت و عنوان کرد: طول درب کعبه سه متر و 10سانت و عرض آن یک متر و 90 سانت است که در این کار حدود 31 سانت است.
وی درباره ساخت ناودان طلا گفت: ناودان طلا ، به طول یک متر و 95 سانت و ارتفاع 23 سانت و دهانه 26 سانت در بالای حجر اسماعیل و بر روی بام کعبه است که در این کار 19 سانت و نیم و ارتفاع دو سانت و سه میل و دهانه دو سانت و شش میل با چوبی تقریبا هم رنگ آن است و روی ناودان لفظ جلاله " یا الله " است.
وی ادامه داد: آثار شکافته شدن دیوار هنگام وارد شدن فاطمه بنت اسد مادر امام علی(ع) به کعبه نیز که بارها با سرب پرکرده‌اند ولی سرب‌ها باز شدند در این ماکت در رکن یمانی مشخص است.
وی به ساخت حجر الاسود اشاره کرد و گفت: حجر الاسود، سنگ سیاه بیضی شکل حدود 50 سانتیمتر در ارتفاع یک و نیم متری زمین در است که در این کار هم ابعاد به طور دقیق با چوب درآمده و دو طرف پارچه کعبه به صورت نیم دایره در این محل دوخته شده است و حلقه دور حجر الاسود و سنگ نیز از چوب است.
وی به مقام ابراهیمی طرح اشاره و عنوان کرد: مقام ابراهیم سنگی که جای پاهای حضرت روی آن مانده است داخل مقصورهاى از شیشه قرار گرفته و بالاى آن قبهاى کوچک است و هلالى بر فراز آن نصب شده است.مقام در ضلع شرقى کعبه ، تقریباً مقابل در کعبه مستقر است و در این ماکت هم مانند آن ساخته شده و پنجره های مقام نیز از نوع مشبک چوب است.
وی ادامه داد: حجر اسماعیل نیز نیم دایره ای سفید رنگ به ارتفاع یک متر و30 سانت و طول 10 متر که در این کار به ارتفاع 13 سانت به طول یک متر است و سه چراغی که روی حجر اسماعیل است به همان شکل و ابعاد ساخته شده و لامپ درون آن روشن می شود و درست کردن آدمک با لباس احرام که به اندازه یک دهم یک مردم با قد 170 سانت می باشد.
این هنرمند قمی که نزدیک به 9 سال است که در رشته‌های معرق چوب، روکش، مشبک، کارهای حجمی و ساقه گندم فعالیت می‌کند 187 اثر شامل 77 تابلو و وسایل کاربردی از قبیل دو میز ناهارخوری 6 نفره، میز غذابر دو طبقه، دو جلومبلی و صندوق هر یک در 401 قطعه معرق گل و مرغ، هشت عسلی در 351 قطعه معرق، میز کنسول، دو پاتختی، میز قرآن، آیینه و ساعت معرق، جای قند، شکر و چای و جای چاقو، قاشق و چنگال به صورت سامسونتی و کاردستی‌های کاربری از قبیل لوستر، چراغ مطالعه، شب خواب، شکلات خوری و جعبه دستمال کاغذی و سطل زباله و کارهای تزیینی مانند کشتی، هواپیما، چرخ و فلک، انواع ماشین و کالاسکه را ساخته است.
تکنیک رنگ طبیعی و مصنوعی در معرق ساقه گندم و روکش و استفاده از انواع نگین، سنگ و صدف طبیعی در چوب نیز از تکنیک‌های ابتکاری این هنرمند است.